Trí tuệ nhân tạo (AI) đang chứng kiến tốc độ phát triển vượt bậc trong những năm gần đây, len lỏi vào hầu hết các lĩnh vực công nghệ, từ máy tính, điện thoại cho đến thiết bị gia dụng. Bài viết này của Chợ Bà Điểm sẽ cùng bạn khám phá sâu hơn về xu hướng công nghệ đầy hứa hẹn này.
I. Định nghĩa về công nghệ AI
Công nghệ AI (Artificial Intelligence – Trí tuệ Nhân tạo) là một lĩnh vực công nghệ mô phỏng khả năng tư duy và học hỏi của con người vào máy móc, đặc biệt là các hệ thống máy tính. Điều này bao gồm các quá trình như học hỏi (tiếp thu thông tin và quy tắc áp dụng chúng), lập luận (dùng các quy tắc để đưa ra kết luận logic hoặc xác định), và khả năng tự sửa lỗi.
Các ứng dụng cụ thể của AI rất đa dạng, từ hệ thống chuyên gia, nhận dạng giọng nói, đến thị giác máy tính (nhận diện khuôn mặt, vật thể hoặc chữ viết).
Lịch Sử và Sự Phát Triển Của AI
Khái niệm về Trí tuệ Nhân tạo lần đầu tiên được giới thiệu bởi John McCarthy, một nhà khoa học máy tính người Mỹ, vào năm 1956 tại hội nghị The Dartmouth. Ngày nay, thuật ngữ công nghệ AI đã trở nên vô cùng rộng lớn, bao trùm mọi thứ từ các quy trình tự động hóa bằng robot cho đến những người máy có khả năng tương tác như thật.
Yếu Tố Thúc Đẩy Sự Bùng Nổ Của AI
Sự nổi tiếng và quan tâm rộng rãi dành cho công nghệ AI gần đây có được phần lớn là nhờ vào Big Data (Dữ liệu lớn). Nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp về việc khai thác và hiểu biết về dữ liệu, kết hợp với sự phát triển vượt bậc của công nghệ phần cứng, đã cho phép các hệ thống AI xử lý thông tin với tốc độ chưa từng có. Điều này đã mở ra cánh cửa cho AI để thực hiện những tác vụ phức tạp mà trước đây không thể.
II. Các loại công nghệ AI
Dựa trên mức độ phức tạp và khả năng nhận thức, công nghệ Trí tuệ Nhân tạo (AI) có thể được phân loại thành bốn cấp độ chính:
1. AI Phản Ứng (Reactive Machines)
Đây là dạng công nghệ AI cơ bản nhất, chỉ có khả năng phản ứng lại các tình huống hiện tại mà không có bộ nhớ hay khả năng học hỏi từ kinh nghiệm trong quá khứ. Một ví dụ điển hình là Deep Blue, chương trình chơi cờ vua của IBM đã đánh bại Garry Kasparov vào những năm 1990.
Deep Blue có thể phân tích các nước cờ và dự đoán những bước đi tiếp theo. Tuy nhiên, nó không thể “ghi nhớ” các ván cờ đã chơi để tự cải thiện trong tương lai. Deep Blue và AlphaGo của Google đều là những ví dụ về AI phản ứng, được thiết kế cho các mục đích rất hẹp và không thể dễ dàng áp dụng sang các tình huống khác.
2. AI Với Bộ Nhớ Hạn Chế (Limited Memory)
Các hệ thống AI ở cấp độ này có thể sử dụng những kinh nghiệm từ quá khứ để đưa ra quyết định trong tương lai. Một số chức năng ra quyết định này được tìm thấy trong các thiết bị tự hành như ô tô không người lái, máy bay không người lái (drone) hoặc tàu ngầm tự động.
Bằng cách kết hợp dữ liệu từ các cảm biến môi trường xung quanh, loại công nghệ AI này có thể dự đoán tình huống và đề xuất những hành động tối ưu cho thiết bị. Thông tin này sau đó được sử dụng để điều chỉnh các hành động trong bước tiếp theo, cho phép thiết bị hoạt động linh hoạt hơn.
3. Lý Thuyết Về Trí Tuệ Nhân Tạo (Theory of Mind AI)
Đây là một khái niệm mang tính tâm lý sâu sắc. Loại công nghệ AI này được hình dung là có khả năng tự mình suy nghĩ, học hỏi từ môi trường xung quanh và áp dụng kiến thức đó vào chính bản thân hoặc một tác vụ cụ thể. Mặc dù là một lĩnh vực nghiên cứu đầy hứa hẹn, loại AI này chưa thể khả thi trong thời điểm hiện tại. Nó đòi hỏi sự thấu hiểu về cảm xúc, niềm tin, ý định của con người – những khía cạnh phức tạp của ý thức.
4. Tự Nhận Thức (Self-Aware AI)
Ở cấp độ cao nhất, công nghệ AI tự nhận thức là một hệ thống có ý thức về bản thân, có khả năng có ý thức và hành xử giống như con người. Chúng thậm chí còn có thể cảm nhận và hiểu được cảm xúc của người khác. Tuy nhiên, tương tự như loại 3, công nghệ AI tự nhận thức này vẫn chưa khả thi và còn nằm trong phạm vi khoa học viễn tưởng.
Một trong những ứng dụng rõ rệt và hiệu quả nhất của AI hiện nay là trong lĩnh vực nhà thông minh. Bằng cách kết nối nhiều loại sản phẩm có khả năng học hỏi thói quen của chủ sở hữu nhờ vào trợ lý ảo như Google Assistant, AI có thể tận dụng mọi thông tin đã ghi nhớ từ chủ nhân để phục vụ các nhu cầu được đưa ra một cách nhanh chóng và tiện lợi nhất, biến ngôi nhà thành một không gian sống thông minh và thích ứng.
III. Tính ứng dụng của AI
Giai đoạn 2022-2024 đã chứng kiến một sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ AI, nổi bật với sự ra đời của các công cụ như ChatGPT (AI ngôn ngữ) và Midjourney (AI tạo hình ảnh).
Mặc dù các vấn đề về bản quyền đối với sản phẩm do AI tạo ra vẫn còn là chủ đề gây tranh cãi, không thể phủ nhận rằng tiềm năng của AI đã và đang tác động sâu rộng đến sự phát triển của các ngành sáng tạo nội dung, thông tin và cả lĩnh vực công nghệ nói chung.
Nắm bắt xu hướng này, nhiều nhà sản xuất đã nhanh chóng nghiên cứu và giới thiệu ra thị trường các dòng sản phẩm tích hợp công nghệ AI, như laptop AI và điện thoại AI. Thậm chí, các thiết bị gia dụng như máy giặt, tủ lạnh, điều hòa cũng đua nhau được trang bị công nghệ này.
Điển hình là Samsung với công nghệ AI Wash trên dòng máy giặt Bespoke AI của mình, minh chứng cho sự lan tỏa mạnh mẽ của AI vào đời sống hàng ngày.
Công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra những chân trời mới trong lĩnh vực công nghệ. Với sự hỗ trợ của AI, các thiết bị không chỉ vận hành nhanh hơn, thông minh hơn mà còn có khả năng tự động điều chỉnh linh hoạt theo thói quen và nhu cầu sử dụng của người dùng. Theo dự đoán, AI sẽ tiếp tục là xu hướng công nghệ hàng đầu mà các nhà sản xuất tập trung theo đuổi trong nhiều năm tới.